Części mowy, części zdania

Wszystkie wyrazy, ze względu na ich cechy gramatyczne i znaczeniowe można pogrupować następująco:

CZĘŚCI MOWY:

odmienne
– czasownik
– rzeczownik
– przymiotnik
– liczebnik
– zaimek

nieodmienne
– przysłówek
– przysłówek
– przyimek
– partykuła
– spójnik
– wykrzyknik

Zdania są zbudowane z niżej wymienionych elementów:

CZĘŚCI ZDANIA:

1) Orzeczenie – nazywa czynności wykonywane przez podmiot, cechy podmiotu lub stany, którym podmiot podlega. Odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie? jakie ma cechy?

2) Podmiot – nazywa wykonawcę czynności lub nosiciela stanu czy cechy. Odpowiada na pytania: kto? co?

3) Przydawka – jest określeniem rzeczownika. Odpowiada na pytania: jaki? który? Czyj? Ile? Czego? z czego?

4) Dopełnienie – jest określeniem czasownika (niekiedy przymiotnika, przysłówka lub licznika). Odpowiada na pytania przypadków zależnych (wszystkich z wyjątkiem mianownika): kogo? co? czego? komu? czemu? o kim? o czym? z kim? z czym?

5) Okolicznik – jest określeniem czasownika (rzadziej przymiotnika i przysłówka). Wyróżniamy m.in. okoliczniki:
– Czasu kiedy? od kiedy? jak długo?
– Miejsca gdzie? skąd? dokąd? którędy?
– Sposobu jak? w jaki sposób?
– Celu po co? w jakim celu?
– Przyczyny dlaczego? z jakiej przyczyny?
– Przyzwolenia pomimo czego? pomimo co?