ODMIENNE:
I. Czasownik
1. Odmiana czasowników to koniugacja.
2. Odpowiada na pytania: co robi? co się dzieje?
3. Odmienia się przez:
– osoby (ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one)
– liczby (pojedyncza i mnoga)
– czasy (przyszły, przeszły, teraźniejszy)
– rodzaje (w l. poj. męski, żeński, nijaki; w l. mn. męskoosobowy i niemęskoosobowy)
– tryby (oznajmujący, przypuszczający, rozkazujący)
4. Aspekty: dokonany, niedokonany
II. Rzeczownik
1. Odmiana rzeczownika to deklinacja.
2. Odpowiadają na pytania: kto? co?
3. Odmienia się przez:
– przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz)
– liczby (pojedyncza, mnoga)
III. Przymiotnik
1. Jest określeniem rzeczownika.
2. Odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która/które? czyj? czyja? czyje?
3. Odmienia się przez:
– przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz)
– liczby (pojedyncza, mnoga)
– rodzaje (męski, żeński, nijaki)
– stopniowanie (równy, wyższy, najwyższy)
IV. Liczebnik
1. Wyraża liczbę lub kolejność.
2. Odmienia się przez:
– przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz)
– liczby (pojedyncza, mnoga)
– rodzaje (męski, żeński, nijaki)
3. Klasyfikacja liczebników:
– główne (jeden, dwa, dziesięć)
– porządkowe (drugi, trzeci, piąty)
– zbiorowe (dwoje, troje, czworo)
– ułamkowe (półtora)
V. Zaimek
1. Wskazuje przedmiot lub sytuację.
2. Zaimki dzielimy na:
– osobowe (ja, my, ci, tamci, owi)
– dzierżawcze (mój, twój, jego, ich)
– wskazujące (ten, tamten, ów, taki)
– pytające (kto, co, kogo, gdzie)
NIEODMIENNE:
I. Przysłówek
1. Odpowiada na pytania: jak? gdzie? kiedy?
2. Przykłady: gorzko, z daleka
II. Przyimek
1. Łączy się z wyrazem i nadaje mu inny sens.
2. Przyimek z rzeczownikiem, przymiotnikiem, liczebnikiem to wyrażenie przyimkowe.
III. Partykuła
Przykłady: -li, -czy, -no, -że, -niech, -by, -nie, -tak
IV. Wykrzyknik
Przykłady: ach, och, oj, brr, hop, halo
V. Spójnik
Łączy wyrazy w zdaniu.
Przykłady: i, oraz, ale, lecz, albo, lub.