1. Synonimy – wyrazy o podobnym znaczeniu. pieniądze – forsa, kasa, bilon, monety, kapucha.

2. Homonimy – wyrazy o jednakowym brzmieniu, lecz o różnym znaczeniu. Zamek, służba, lód.

3. Antonimy – wyrazy o przeciwnym znaczeniu. czarny – biały; proza – poezja.

4. Animizacja – ożywienie. Wiatr połamał wszystkie gałęzie.

5. Personifikacja – uosobienie. Mróz pomalował wszystkie okna.

6. Porównanie – zestawienie dwóch pojęć na podstawie wspólnej cechy z zastosowaniem spójników porównawczych: jak, jako, niby…Janek walczył jak lew.

7. Metafora – przeniesienie znaczenia; stworzenie nowej sytuacji znaczeniowej. Stragany wyszły na słoneczne ulice.

8. Metonimia -zamiennia, zastąpienie właściwego wyrazu innym. Lubię czytać Prusa.

9. Peryfraza – omówienie zamiast podania właściwej nazwy pojęcia. On – srogi ciemności władca. (Lucyfer).

10. Epitet – poetyckie określenie uwydatniające charakterystyczne cechy. białoskrzydła woń, zmęczone ręce.

11. Oksymoron – epitet sprzeczny .biała ciemność, zimny ogień.

12. Eufemizm – złagodzenie znaczenia wyrazów. kłamstwo = mijanie się z prawdą.

13. Hiperbola – wyolbrzymienie . Jesteś słońcem dnia mego, bo rozjaśniasz mi duszę.

14. Alegoria – aluzyjne wyrażenie myśli bez dosłownego odniesienia. lis – chytrość