Treny powstały po śmierci Urszuli Kochanowskiej, córki poety. Autor napisał 19 utworów- trenów, ostatni z nich nosi tytuł tren albo sen. Kochanowski jako pierwszy poświęcił swoje dzieła dziecku, a nie jak dotychczas osobie dorosłej. W Trenach poeta opiewa i chwali swoją córkę.
W Trenie V porównuje dziewczynkę do oliwki, która jest słaba i zostaje podcięta przez ogrodnika- śmierć. W Trenie IX wątpi w mądrość stoicką. Natomiast w Trenie X traci wiarę w Boga. Tren XIX opowiada o ukazaniu się w śnie Kochanowskiego jego matki, która trzymała na ręku Urszulę. Matka wspiera i poucza Mistrza z Czarnolasu.